Notulen  Gemeenteraadscommissie bevoegdheden schepen 5

Toelichting

Het Ouderenbehoefteonderzoek werd uitgevoerd in samenwerking met professor Nico De Witte, V.U.B.

De Ouderenbehoefteonderzoeken worden sinds 2002 uitgevoerd in verschillende Vlaamse en Waalse steden en gemeentes. Het doel van deze studie is om de leefsituatie en behoeften van thuiswonende 60-plussers op lokaal niveau in kaart te brengen. De resultaten van het onderzoek staan in functie van de ondersteuning van het lokaal ouderenbeleid. Het project steunt op inzet en enthousiaste medewerking van ouderenorganisaties en oudere vrijwilligers.

Via een participatorische methode worden ouderen actief betrokken in alle fases van het project. Oudere vrijwilligers spelen een centrale rol in de planning, ontwikkeling en realisatie van het onderzoek, maar ook in de ontwikkeling van lokale beleidsplannen op basis van de onderzoekresultaten.

Er zijn 4 centrale doelstellingen:

1. Het ondersteunen van evidence based lokaal ouderenbeleid, via een instrument dat de leefsituatie en de levenskwaliteit van thuiswonende 60-plussers in kaart brengt. Alle levensdomeinen komen aan bod: huisvesting, buurtbetrokkenheid, eenzaamheid, vrijwilligerswerk, tevredenheid diensten, gezondheid, actief ouder worden, kwetsbaarheid, ondervoeding, digitalisering, informele rollen, ...
• De onderzoeksaanpak is identiek voor elke gemeente. Door een draaiboek te ontwikkelen is het mogelijk gemaakt om in elke gemeente de lokale behoeften van ouderen en uitdagingen inzake vergrijzing, op een gestandaardiseerde manier, in kaart te brengen.
2. Ouderen actief betrekken bij de planning, ontwikkeling en uitvoering van het onderzoeksproject, alsook bij lokale beleidsontwikkeling op basis van onderzoeksresultaten.
• Doorheen het hele proces wordt de nadruk gelegd op de actieve participatie van ouderen. Het is dan ook niet enkel een onderzoek voor ouderen, maar ook vooral door ouderen.
3. Het ontwikkelen van netwerken van lokale stakeholders en het ondersteunen van processen van gemeenschapsvorming.
• Het onderzoek is een eerste stap in het creëren van een inclusieve, leeftijdsvriendelijke omgeving. Het creëren van partnerschappen tussen de gemeente, seniorenadviesraden, voorzieningen en middenveldorganisaties blijkt een cruciale factor voor het ontwikkelen van duurzame, leeftijdsvriendelijke gemeenschapsinitiatieven.
4. Het vaststellen van trends, evoluties in gemeenten, door het Ouderenbehoefteonderzoek op regelmatige basis uit te voeren. 
• Het project heeft als doel om bepaalde trends in gemeenten in kaart te brengen. In verschillende steden en gemeenten wordt daarom het Ouderenbehoefteonderzoek een tweede of derde keer uitgevoerd. Op die manier krijgen besturen zicht op de verschuivingen die zich binnen de gemeente voordoen. Bovendien kunnen ze nagaan of bepaalde beleidsmaatregelen zich vertaald hebben in gewenste resultaten. Daarnaast kunnen de cijfers van de gemeente vergeleken worden met benchmarks (provincie, Vlaanderen of andere zoals vergrijzingsgraad, bevolkingsdichtheid, ...).